مراحل انجام درمان ارتودنسی

امروزه وظیفه ارتودنتیست‌ها فقط ردیف کردن دندان‌ها نیست. ایجاد لبخند زیبا، نیازمند توجه به مسائل بسیاری است که یکی از آنها ردیف بودن دندان‌هاست. متخصص ارتودنسیبه جای فکر کردن ساده به این که دندان ها را ردیف کند، باید به ایجاد طرح لبخند فکر کند که بتواند اعتماد  به نفس، جذابیت و از همه مهم تر شادی و خوشحالی بیشتری را برای کودکان، نوجوانان و بزرگسالان فراهم کند. متخصص ارتودنسی باید به این مساله اعتقاد داشته باشد که درمان با ارتودنسی، بتواند سودمندی  همیشگی و فرصت های بیشتری برای بیمار فراهم کند. درمان هایی ارتودنسی همیشه برای ردیف کردن دندان ها و زیبایی نیست. در خیلی موارد انجام دیگر درمان های دندانپزشکی نیازمند آماده سازی ارتودنسی است. این درمان ها بویژه در افراد میانسال یاا مسن تر انجام می شود. مهم ترین مثال در این موارد فضاهای اضافی در فک، درمان های جایگزینی مثل ایمپلنت و درمان های مرتبط با صدمات است. در این موارد هدف درمان ارتودنسی  براساس نیاز بیمار طراحی می شود.

مراحل انجام روش های درمان ارتودنسی:

• مشاوره با متخصص ارتودنسی

در اولین مرحله متخصص ارتودنسی وضعیت بیمار را معاینه کرده و مسائل زیر را مشخص می کند:

نیاز به استفاده از درمان ارتودنسی برای بیمار

نوع درمان ارتودنسی مورد نیاز برای بیمار

تخمین مدت زمان لازم برای دستیابی به نتایج نهایی مورد نظر

• بستن براکت ها

هنگامی که بیمار به مطب متخصص ارتودنسی مراجعه می کند، ابتدا یک جلسه مشاوره اولیه برای وی انجام می شود که شامل معاینه اولیه، بررسی سابقه مشکلات دندان و نیز مشاهده عکس رادیولوژی تهیه شده ازدندان هاواستخوان فک است.هنگامی که بریسهابر روی دندان قرار گرفت، از رترکتور گونه برای واضح و خشک نگه داشتن دندان ها در طول درمان ارتودنسی استفاده می شود. به این ترتیب ابتدا دندان ها برای اطمینان از اتصال صحیح براکت ها به آنها، صیقل داده شده و سپس با جریان هوا خشک می گردند. در ادامه از یک حالت دهنده مخصوص در سطوح جلوی دندان ها برای مدت ۳۰ ثانیه استفاده می شود تا به این ترتیب دندان ها برای چسباندن براکت های ارتودنسی آماده شوند. سپس حالت دهنده پاک شده و دندان هاا  خشک می شوند و از چسب مخصوص بر روی دندان ها برای بهبود فرآیند باندینگ استفاده می گردد.

در این زمان، چسب مخصوص دندان پزشکی پشت براکت های ارتودنسی قرار گرفته و براکت ها بر روی محل های از پیش تعیین شده بر روی دندان ها قرار می گیرند. هنگامی که براکت ها در محل مناسب قرار گرفت، چسب اضافی از محل پاک می شود و براکت های ارتودنسی با استفاده از یک پرتو قوی در محل خود محکم می شوند. سپس رترکتور از دهان بیمار خارج شده و سیمم های ارتودنسیدر محل قرار می گیرند.

کل فرآیند باندینگ براکت ها و قرار دادن سیم های ارتودنسی به حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه زمان نیاز دارد.

• نواربندی

متخصص ارتودنسی یا دستیار دندانپزشک، دندان‌ها را خشک می‌کند و آن‌ها را با اسید سفید کننده‌ مخصوصی، جهت اتصال با سیمان نگهدارند براکت ها آماده می کند. سعی کنید این اسید  را روی زبانتان نگه ندارید.

براکت‌های ارتودنسی روی دندان‌ها قرار داده می‌شوند و خیلی سریع، نور پلاسما با شدت بالا روی سطح براکت تابانده می‌شود تا اتصال صورت گیرد.

سیم قوسی از بین تمام براکت‌ها به نحوی می‌گذرد که به گونه ها فشار وارد نکند. اگر احساس کردید که سیم ارتودنسی دندان درون گونه‌تان فرو می‌رود به دندانپزشک بگویید تا سیم را کوتاه  کند.

کش‌های کوچکی (قطعه‌های مسدود کننده حلقه‌های دایره‌ای شکل) روی براکت‌ها قرار می گیرد تا آن‌ها را روی سیم نگه دارد و حس فشار ایجاد کند. قابل ذکر است در صورت استفاده از ارتودنسی دیمون نیازی به استفاده از کش نیست.

• جلسه اصلاحی

بریس را باید هر 4 تا 6 هفته یکبار مجددا تنظیم کرد. در این مراجعه‌ها که زمان کمی طول می کشد، پزشک کش‌های قبلی (قطعه‌های مسدود کننده) و گاهی سیم ارتودنسی را نیز درمی‌آورد. ممکن است این کار کمی دردناک باشد که دلیل آن بیش از هر چیز وارد شدن فشار روی دندان‌ها است.

پس از تنظیم، دندان‌ها تا چند ساعت یا چند روز درد خواهد کرد. در طول درمان ارتودنسی، غذای نرم میل کنید. تا زمان مراجعه بعدی، درد دندان‌ها کاملاً از بین رفته است.

• جلسه خارج کردن نواربندی

درآوردن بریس راحت و سریع انجام می‌شود. متخصص ارتودنسی هنگامی که زمان درآوردن بریس فرا برسد، قوس پشت بریس‌ها را با سیم‌چین مخصوص می‌برد و به این ترتیب پیوند متصل  کننده بین براکت و دندان از بین می‌رود. این حرکت علیرغم صدای بلندش، دردی را به وجود نمی‌آورد.

همه ی براکت‌ها از روی دندان‌ها جدا می‌شوند و لایه‌ای از پلاستیک پیوندی را روی دندان به جا می‌گذارند. سپس متخصص ارتودنسی با استفاده از یک وسیله دستی با سرعت بالا پلاستیک را از روی دندان‌ها تمیز کرده و تمام محل‌های برداشتن پلاستیک را با مینا پوشش می‌دهد و در نهایت پولیش می‌کند.

• جلسه ثبت نهایی

در این جلسه از بیمار تصویر و عکس رادیولوژی نهایی گرفته می شود و مدل نهایی دندان های وی پس از درمان ارتودنسی ثبت می گردد. در این جلسه همچنین قرارگیری صحیح نگه دارنده ها نیز کنترل می شود. این جلسه در حدود 2 تا 4 هفته پس از جلسه خارج کردن نواربندی انجام می شود و طول مدت آن نیم ساعت است.

مراقبت های پس از ارتودنسی:

 در حدود یک هفته پس از برداشتن بریس های دندان، یک جلسه ملاقات با متخصص ارتودنسی در کودکان، بزرگسالان و بارداری برای کار گذاشتن پلاک های متحرک برگذار خواهد شد. به هر حال، گاهی اوقات ارتودنسی متحرک از قبل ساخته شده و در جلسه برداشتن بریس ها، بر روی دندان ها قرار خواهند گرفت.

پلاک های متحرک ابزارهای ارتودنسی خاص هستند که استفاده از آنها پس از تکمیل درمان برای حفظ نتایج ناشی از درمان ارتودنسی در کودکان، بزرگسالان و بارداری لازم و ضروری است. در طول این مرحله از درمان ارتودنسی ، دندان ها به نسبت بی ثبات هستند و می بایست برای تکمیل موفقیت آمیز درمان با استفاده از این پلاک ها در محل نگه داشته شوند.

پلاک های دندان بطور سفارشی برای دهان بیمار ساخته می شوند. در طول شش ماه اول پس از برداشتن بریس های دندان، لازم است که این پلاک ها در طول بیست و چهار ساعت شبانه روز استفاده شوند. اما پس از گذشت این دوره، استفاده از ارتودنسی متحرک فقط در طول زمان شب انجام می شود، اما با این وجود در این رابطه لازم است به نظر متخصص ارتودنسی در کودکان، بزرگسالان و بارداری و صلاحدید وی توجه شود.

ارتودنسی چه قدر طول می کشد؟

مدت زمان درمان ارتودنسی

بیشترین پرسشی که در مطب می‌شنویم این است که: درمان ارتودنسی چقدر طول می‌کشد؟ در حقیقت، طول مدت درمان به شرایط منحصربه‌فرد هر دهان و میزان مرتب بودن دندان‌ها پیش از نصب بریس بستگی دارد. اصلی‌ترین عوامل تعیین کننده طول درمان ارتودنسی عبارتند از: درجه شدت، سن، بهداشت و همکاری.

1-سن
سن از عوامل تأثیرگذار بر زمان مورد نیاز برای درمان ارتودنسی است. معمولاً، نوجوانان در حال رشد نسبت به بزرگسالانی که رشدشان متوقف شده و مدتی طولانی به مشکلاتی مانند شلوغی دندان‌ها دچار بوده‌اند، سریع‌تر به درمان ارتودنسی پاسخ می‌دهند. بهداشت هم مسئله بسیاری مهمی برای بزرگسالان است زیر آن‌ها بیشتر در خطر ابتلا به امراض لثه و بافت‌هاى محافظ اطراف دندان قرار دارند.

2-درجه شدت
درجه شدت، که به آن مال‌اکلوژن (اختلالات فکی و دندانی)  هم گفته می‌شود، یکی از عوامل تعیین کننده طول مدت درمان ارتودنسی است. در مواردی که دندان‌ها شلوغ هستند یا بیرون زده‌اند و بدون کمک لب‌ها در دهان جا نمی‌گیرند، طول مدت درمان ارتودنسی افزایش می‌یابد. همچنین، زمانی که فک‌های بالا و پایین با تأخیر رشد کنند یا به صورت هماهنگ رشد نکرده باشند نیز مرتب کردن دندان‌ها بیشتر طول می‌کشد. برای همین، همه بیماران از لحاظ الگوهای اسکلتی و دندانی ارزیابی می‌شوند تا درجه شدت مال‌اکلوژن آن‌ها مشخص شود.‌

3-بهداشت و همکاری
اگر بیمار تا حد ممکن از برنامه درمانی پیروی کند و بهداشت را به خوبی رعایت نماید، درمان ارتودنسی خیلی سریع به نتیجه خواهد رسید. کشیدن نخ سیم کشی دندان و مسواک زدن به طور روزانه، کمک می‌کند که دندان‌ها سریع‌ترین شکل ممکن حرکت کنند. پیروی کامل از برنامه درمانی با به‌کارگیری کش‌های لاستیکی یا سایر راهنمایی‌های ارائه شده توسط متخصص ارتودنسی، به پیشرفت بسیار سریع درمان کمک کرده و ما را قادر می‌سازد که با ارائه بهترین خدمات درمانی ممکن، لبخند منحصربه‌فردی را به هر یک از بیماران هدیه دهیم. نتیجه گرفتن از درمان ارتودنسی نیازمند تلاش گروهی است. البته، با رعایت تمامی این عوامل هم، اکثر بیماران مطلب ما که خواهان یک درمان کلی هستند مجبورند به مدت ۱۲ تا ۳۶ ماه از بریس استفاده کنند. لطفاً برای مشاوره به مطب ما مراجعه کنید تا از تمامی گزینه‌هایی که می‌توانند لبخند تازه‌ای به شما ببخشند مطلع شوید.

مدت زمان استفاده از پلاک متحرک بعد از ارتودنسی
اوایل، از شما خواسته می‌شود که نگه‌دارنده‌های ارتودنسی را ۱۲ تا ۲۲ ساعت در روز نصب کنید. طول مدت استفاده از نگه‌دارنده‌ها در هر روز بر مبنای عوامل بسیاری تعیین می‌شود از جمله شدت مشکل اولیه، سن بیمار و … . بیشتر بیماران ما به مدت ۳ تا ۶ ماه از چنین برنامه‌ای پیروی می‌کنند. اکثر آن‌ها، در صورتی که در طول ۳ تا ۶ ماه اول ساعات تعیین شده را رعایت کنند، می‌توانند وارد دوره ۶ ماهه‌ای شوند که در آن نگه‌دارنده‌های ارتودنسی تنها در شب نصب می‌شوند.به شدت توصیه می‌شود که این برنامه شبانه در طول ۶ ماه باقی مانده از دوره درمان، یا دست کم تا پایان ۱۲ ماه اختصاص داده شده به نصب روزانه نگه‌دارنده، انجام شود. اغلب پس از ۱۲ ماه نصبِ مداوم نگه‌دارنده ارتودنسی، به بیماران توصیه می‌کنیم که تا آخر عمر هفته ۳ تا ۵ بار روی دندان‌هایشان نصب کنند.

ارتودنسی در بارداری

ارتودنسی در دوران بارداری کاملاً ایمن است و اگر درمان را پیش از باردار شدن شروع کرده‌اید، حتماً پزشک را از این خبر هیجان‌انگیز آگاه کنید تا وی با ایجاد تغییرات لازم در برنامه بتواند به خوبی روند درمان ارتودنسی را مدیریت کند. اما نکته ضروری این است که شما باید دندان‌های خود را کاملاً تمیز نگه دارید و بهداشت دهان و دندان را به دقت رعایت کنید. مسواک زدن و کشیدن نخ دندان پیش از بارداری با وجود پلاک و سیم در دهان به اندازه کافی مشکل بوده است؛ در شرایط جدید نیز به دلیل تغییرات هورمونی واکنش بدن به پلاک و باکتری دگرگون می‌شود و در نتیجه احتمال بروز بیماری‌های پریودنتال (بیماری لثه) و ورم لثه افزایش می‌یابد. در صورت لزوم تردید به دل راه ندهید و طی ۹ ماه بارداری چند بار برای پاکسازی دندان‌ها به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید و مطمئن باشید که هزینه صرف شده ارزش داشتن لبخندی زیبا را دارد. احتمالاً در سه ماهه نخست حالت تهوع آزارتان خواهد داد، و این حالت با گذاشتن پلاک یا سیم در دهان تشدید می‌شود. اما حالت تهوع صبحگاهی در پایان سه ماه اول به تدریج از بین می‌رود و می‌توانید درمان ارتودنسی را ادامه دهید. گاهی اوقات کشیدن دندان در طول ارتودنسی ضرورت می‌یابد که جای نگرانی نیست و عملی بسیار ساده و ایمن است.

مسئله دیگر رادیولوژی است  که به سادگی قابل حل است… تنها کافی است به متخصص ارتودنسی بگویید که باردار هستید تا دیگر تا زمان زایمان دستور انجام رادیولوژی ندهند. البته اگر هنوز درمان را شروع نکرده‌اید، بهتر است دست نگه دارید تا نوزادتان متولد شد، چون پیش از شروع ارتودنسی عکسبرداری برای تشخیص نوع درمان ضروری است و همان طور که می‌دانید استفاده از اشعه ایکس در دوران بارداری مضر است. پس از تهیه بریس یا پلاک و در دهان گذاشتن آن نیاز به مصرف هیچ گونه دارو یا رعایت رژیم غذایی خاصی نیست. بنابراین می‌توانید درمان ارتودنسی را با خیال آسوده ادامه دهید؛ فقط به خاطر داشته باشید که در ابتدا و بلافاصله پس از گذاشتن بریس باید غذاهای نرم میل کنید. از یاد نبرید که اگر ارتودنسی را متوقف کنید و بریس را از دهان دربیاورید، ممکن است پس از متولد شدن فرزندتان فرصت چندانی برای مراجعه به مطب متخصص ارتودنسی نداشته باشید.

 

 

 

آیا ارتودنسی درد دارد؟

ارتودنسی روشی برای نظم و ترتیب دادن به دندان هاست. در این روش با اعمال کشش، دندان ها را به حرکت وا می‌دارند. طبیعی است که کودکان هم مثل بزرگترها بپرسند که آیا این فرآیند درمانی درناک است؟
ارتودنسی شیوه ای است با اعمال کشش بر روی برخی دندان ها، حتی بر روی آنهایی که دقیقاً در ردیف دندانی قرار دارند، آنها را به حرکت وامی‌دارد. ارتودنسی نیازمند یک دورۀ سازگاری است که البته گاهی اوقات اندکی درد هم دارد. دردی که در ابتدای درمان ایجاد می‌شود بسیار محسوس است، یعنی در 3 تا 4 روز ابتدایی بعد از قرار دادن دستگاه ارتودنسی. البته این درد دیگر خیلی شدید نیست،لازم است که بین درد داشتن و احساس ناراحتی و آزار تفاوت قائل شد.به طور کلی بایدیک دورۀ زمانی2تا6 روزه را برای سازگاری و انطباق با شرایط این دستگاه در درمان ارتودنسی نظر بگیرید. مسکن ها می‌توانند طی 3 تا 4 روز ابتدایی، درد را تسکین دهند. برای کاهش همۀ دردها، یک داروی مسکن، یک ساعت قبل از قرار دادن دستگاه ارتودنسی و شب آن روز تجویز می‌شود، این دارو را در صورت نیاز یعنی زمان درد می‌توان مجدداً مصرف کرد. و اگر درد همچنان ادامه داشت، حتماً باید با متخصص ارتودنسی تماس بگیرید. توجه! به هیچ وجه برای تسکین درد از آسپرین استفاده نکنید زیرا این مسکن باعث خونریزی می‌شود. در این مواقع فقط باید از پاراستامول کمک گرفت.

افرادی که دستگاه ارتودنسی را در دهان شان قرار داده اند، حتماً این توصیه ها را بخوانند و عمل کنند:
1-مسائل بهداشت دهان و دندان را در دوره درمان ارتودنسی دست کم نگیرید و به آنها توجه ویژه ای داشته باشید. ناراحتی و درد ممکن است باعث ترس از مسواک زدن بشود.
2-عدم رعایت بهداشت دهان و دندان در دوره درمان ارتودنسی می‌تواند منجر به ورم لثه، و یا التهاب لثه ها بشود که در این صورت دندان ها به شدت حساس خواهند شد.
3-چیزهای نرم و به ویژه سرد بخورید، مثل: بستنی، نوشیدنی های سرد، لبنیات خنک و… .
4-به فرزندتان توصیه کنید که در اولین روزها پس از قرار دادن دستگاه ارتودنسی، در بوفۀ مدرسه هر چه را که می‌خواهد بخورد، تکه تکه کند.

تاثیر ارتودنسی بر بینی

ارتودنسی تخصصی است که برای حفظ و تامین فانکشن و سلامت حفره دهان به کار میرود نقش اصلی ارتودنسی حفظ سلامت قسمت اولیه لوله گوارش که همان دهان است می باشد. وقتی سلامت حفره دهان تامین شود زیبایی هم ایجاد می شود. با حرکت دادن فکین و محل قرار گرفتن دندان ها در جای مناسب ، زیبایی قسمت تحتانی صورت  تامین می گردد ، و بدین ترتیب خط لبخند ،فرم لب ،  فاصله بینی تا چانه اصلاح می گردد. 

عمل جراحی بینی قبل از ارتودنسی یا بعد از ارتودنسی ؟

یکی از سوالات متدوال و رایج از سوی بسیاری از بیمارانی که قصد درمان ارتودنسی و جراحی زیبایی بینی  را دارند ،  این است که ایا درمان ارتودنسی را زودتر انجام بدهند یا عمل جراحی زیبایی بینی ؟؟ در جراحی بینی یکی از موارد مهم که جراح برای فرم نهایی بینی شما در نظر میگیرد ، رابطه آن با لب میابشد، ( در نظر داشته باشید که فرم لب ها بعد از درمان ارتودنسی تغییر پیدا خواهد کرد) همچنین احتمال میرود که در حین درمان ارتودنسی فشار هایی  توسط ارتودنتیست به بینی وارد شود ، بنابراین توصیه میگردد ، عمل جراحی زیبایی بینی پس از ارتودنسی صورت گیرد. بیماران باید در نظر داشته باشند از آنجا که ارتودنسی با حرکت دادن دندان ها میتواند فرم لبها و موقعیت آن را تحت تاثیر قرار دهد ، بهتر است که ابتدا درمان ارتودنسی پایان گیرد ، تا پس از تثبیت موقعیت لب ها و فک،  بیمار به جراحی زیبایی بینی بپردازد. 

نقش ایمپلنت در ارتودنسی

ایمپلنت ها پین هایی از جنس فلز تیتانیوم هستند که به جای دندان یا دندان های از دست رفته قرار می گیرند. تیتانیوم در واقع فلزی خنثی می باشد که بدن با آن سازگاری پیدا می کند (Biocompatible) و آن را به عنوان یک جسم خارجی تلقی نمی کند و یا در اصطلاح عموم آن را پس نمی زند. پیش از قرار دادن ایمپلنت فضاهای بین دندانی بیمار میبایست توسط متخصص ارتودنسی تنظیم گردد و در انتهای درمان ارتودنسی ایمپلنت در ناحیه فضای خالی گذاشته می شود. 

ایمپلنت و ارتودنسی:

از بعد ارتودنسی بیمارانی که بر اثر ضربه از دست داده اند و یا به علت نقص مادرزادی یک یا چند دندان را ندارند (دندان غایب Missing) به دو روش درمان می شوند:
1-تنظیم فضاهای بین دندانی و قرار دادن ایمپلنت
2- بستن فضای بین دندانها توسط ارتودنسی

مزایای ایمپلنت:

1-ماندگاری بسیار طولانی مدت
2-در گذشته برای پر کردن فضای بدون دندان از روشی با نام بریج Crown Bridge استفاده می شد که در آن روش دندانهای سالم تراش داده می شدند و زیر روکش قرار می گرفتند. پر واضح است که تراش دندان سالم روش مطلوبی نمی باشد. در ایمپلنت هیچ گونه آسیبی به دندان های مجاور وارد نمی شود.
3-به علت استفاده از جنس تیتانیوم که با بدن سازگاری دارد، بدن ایمپلنت را به عنوان جسمی خارجی شناسایی نمی کند.

معایب ایمپلنت:

1-پس از چند سال ممکن است رنگ تاج ایمپلنت با دندان های اطراف کمی متفاوت شود و بیمار ممکن است نیاز به تعویض تاج داشته باشد.
2- ایمپلنت روش مناسبی برای افراد سیگاری، بیماران مبتلا به دیابت و بیمارانی که دارای ضعف سیستم ایمنی هستند نمی باشد.
3-اگر فرد بهداشت مناسب دهانی را رعایت نکند ممکن است دچار تحلیل لثه شود و در این حالت حد فاصل تاج و ریشه ایمپلنت ممکن است مشخص شود که در دندانهای جلویی ظاهر مناسبی نخواهد داشت.
4-قیمت بالای ایمپلنت یکی از معایب آن می باشد
5-چنانچه از ایمپلنت نامرغوب استفاده شود ممکن است موقع کار گذاشتن در دهان بشکند و باعث ایجاد مشکلاتی برای بیمار شود.

بستن فضا مزیت های بیشتری نسبت به ایمپلنت دارد اما این روش در بعضی از بیماران قابل اجرا نیست چون بستگی به شیب دندانها ، نیمرخ صورت ، وضعیت فکین ، وضعیت لثه ، ارزیابی رادیوگرافیهای بیمار و غیره دارد. در نهایت باید این را پذیرفت که ایمپلنت یک دندان مصنوعی است و ترجیح داده می شود تا حد امکان از گذاشتن ایمپلنت  بخصوص در ناحیه دندانهای جلو اجتناب شود و در صورت امکان فضاهای موجود بین دندانی توسط درمانهای ارتودنسی بسته شود.   ایمپلنت ها پین هایی از جنس فلز تیتانیوم هستند که به جای دندان یا دندان های از دست رفته قرار می گیرند. تیتانیوم در واقع فلزی خنثی می باشد که بدن با آن سازگاری پیدا می کند (Biocompatible) و آن را به عنوان یک جسم خارجی تلقی نمی کند و یا در اصطلاح عموم آن را پس نمی زند. پیش از قرار دادن ایمپلنت فضاهای بین دندانی بیمار میبایست توسط متخصص ارتودنسی تنظیم گردد و در انتهای درمان ارتودنسی ایمپلنت در ناحیه فضای خالی گذاشته می شود.

 

 

انواع ارتودنسی

ارتودنسی نامرئی، متحرک و ثابت دندان:هزینه،مراحل و عوارض

اردتودنسی چیست؟

ارتودنسی ثابت و متحرک یک رویکرد درمانی دندان پزشکی است که برای بیمارانی استفاده می‌شود که نحوه قرارگیری دندان‌های آن‌ها در دهان به خاطر کوچک بودن فک نامناسب است و دندان‌ها به صورت صحیح قرار نگرفته اند و به همین دلیل بیمار با مشکل در هنگام جویدن یا گاز گرفتن مواجه می‌شود. روش درمان ارتودنسی دندان شامل درمان و کنترل جنبه‌های مختلف رشد فک و صورت و بهبود ظاهر دندان ها و طرح لبخند نیز می باشد.

ضرورت انجام ارتودنسی

فقط دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی می‌تواند تعیین کند که آیا انجام دادن ارتودنسی دندان برای بیمار لازم می باشد یا وی نیازی به انجام آن ندارد. دندانپزشک بر مبنای ابزار تشخیصی از جمله شرح حال کامل پزشکی و پرونده دندانپزشکی بیمار، معاینه بالینی، مراقبت ها(تغذیه در درمان ارتودنسی)، قالب گرفتن از دندان‌ها و عکس‌های رادیوگرافی‌ و در صورت لزوم اصلاح طرح لبخند نظر قطعی خود را در زمینه مفید بودن ارتودنسی دندان می دهد و برنامه درمانی مناسب با شرایط بیمار را طرح ریزی می‌کند و مراقبت های درمان ارتودنسی را نیز برا بیمار شرح می دهد.

زمان انجام درمان ارتودنسی

بهترین زمان انجام درمان ارتودنسی دندان برای درمان نامرتبی دندان ها در کودکی است، اما این روش درمانی برای ارتودنسی بزرگسالان نیز مفید است، بطوریکه تعداد افراد بزرگسالی که این درمان ارتودنسی را انجام می‌دهند رو به افزایش است. برای انجام ارتودنسی کودکان توسط ارتودنتیست، باید صبر کرد تا تعداد دندان های مناسب برای این نوع درمان رشد کنند.

 

انواع درمان ارتودنسی

دو نوع اصلی درمان ارتودنسی که برای صاف کردن دندان ها در افراد استفاده می گردد، عبارتست از ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک. نوع دیگر، ارتودنسی نامرئی است. همچنین در ادامه به هر سه نوع درمان ارتودنسی و ارتودنسی مخفی که یک نوع از ارتونسی ها می باشد، به بحث آن می پردازیم.

ارتودنسی ثابت

رایجترین نوع درمان ارتودنسی مورد استفاده، ارتودنسی ثابت است. از این روش زمانی استفاده می گردد که دقت عملکرد برای پزشک اهمیت داشته باشد. هر چند در این حالت بیمار می‌تواند بطور عادی غذا بخورد، اما باید از مصرف بعضی غذاها و نوشیدنی‌ها در زمان استفاده از ارتودنسی ثابت اجتناب کرد. برای مثال نوشیدنی‌های حاوی کربونات، شیرینی سفت یا تافی از مواردی است که فرد باید از مصرف آن‌ها خودداری کند. افرادی که در فعالیت‌های ورزشی شرکت می‌کنند باید متخصص ارتودنسی را در جریان قرار دهند تا در صورت لزوم محافظ‌های لثه خاص برایشان تجویز شود.

رایجترین نوع ارتودنسی ثابت، از براکت استفاده می کند. براکت ها از پلاک‌ها و یا سیم‌ها و قیدها تشکیل شده است. دندانپزشک قیدها را اطراف دندان می بندد، و از آن برای محکم نگهداشته ابزارهای درمان ارتودنسی دیگر در محل خود استفاده می گردد.

در مرحله بعد درمان ارتودنسی از پلاک‌ها برای ایجاد اتصال در جلوی دندان‌های بیمار استفاده می‌شود. سیم‌ها به شکل یک کمان از داخل پلاک‌ها رد شده و به قیدها محکم بسته می شود. با سفت شدن سیم‌های کمانی، دندان‌های فرد کشیده می‌شوند و بدین صورت به سمت محل صحیح قرارگیری حرکت می‌کنند. بیمار باید ماهی یک بار برای اصلاح وضعیت پلاک‌ها به متخصص ارتودنسی مراجعه کند. دوره درمان در این حالت می‌تواند برای چند ماه تا چند سال ادامه داشته باشد، اما در مورد این مسئله که درمان ارتودنسی دقیقا چقدر طول می کشد، تنها یک متخصص ارتودنسی خوب پس از بررسی وضعیت بیمار می تواند طول درمان را مشخص کند. کودکان معمولاً ترجیح می‌دهند از پلاک‌های ارتودنسی رنگی استفاده کنند، در حالی که بزرگسالان انواع شیشه ای مانند و شفاف پلاک را ترجیح می‌دهند.

ارتودنسی متحرک

از ارتودنسی متحرک دندان برای درمان مشکلات جزئی همچون جلوگیری از مکیدن شست یا اصلاح انحراف کم دندان‌ها استفاده می‌شود. هنگام استفاده از این روش می‌توان لوازم ارتودنسی را برای تمیز کردن پس از غذا خوردن یا برای نخ دندان کشیدن از دهان خارج کرد. در مواردی، ممکن است متخصص ارتودنسی به بیمار توصیه کند در هنگام انجام فعالیت‌های مانند نواختن یک ساز بادی یا دوچرخه سواری ارتودنسی متحرک را از دهان خود خارج کند.

ارتودنسی نامرئی

ارتودنسی نامرئی دندان از مواد پلاستیک شفاف و سخت برای ردیف کردن دندان‌ ها استفاده می‌کند. در این رابطه برای بیماران از انواع نسبتاً متفاوتی استفاده می‌شود. هر مجموعه از این ارتودنسی برای دو هفته قبل از جایگزینی آن با مجموعه جدید استفاده می گردد. ارتودنسی نامرئی از پلاستیک شفاف ساخته شده و به همین خاطر تقریباً غیر قابل رویت است. به این ترتیب اطرافیان بیمار اصلا متوجه نمی‌شود که وی از این درمان برای ردیف کردن دندان‌های خود استفاده کرده است. این پلاستیک های شفاف در هر روز باید برای 22 تا 23 ساعت مورد استفاده قرار گیرد تا بهترین نتایج ممکن حاصل شود.با تقبل هزینه ارتودنسی نامرئی می‌توان به راحتی برای غذا خوردن، نوشیدن، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن از دهان خارج کرد. برای استفاده از این روش باید همه دندان‌های دائمی رشد کرده باشد. قیمت ارتودنسی نامرئی نسبت به روش های متداول دیگر بالاتر میباشد .

ارتودنسی پیشگیری

انجمن متخصصین ارتودنسی امریکا سن هفت سالگی را سن درمان ارتودنسی و سن مناسب برای اولین معاینه جهت بررسی لزوم ارتودنسی پیشگیریدندان کودکان ذکر کرده است. در این سن غالب دندانهای شیری و تعدادی از دندانهای دائمی رویش پیدا کرده‌اند و برای متخصص ارتودنسی امکان ارزیابی دقیقی از وضعیت کلی دندان ها، فک بالا و فک پایین بیمار را فراهم می‌کند.

آیا ارتودنسی ثابت درد دارد؟

ارتودنسی ثابت نیازمند یک دورۀ سازگاری است که البته گاهی اوقات اندکی درد هم دارد
ارتودنسی ثابت شیوه ای است با اعمال کشش بر روی برخی دندان ها، حتی بر روی آنهایی که دقیقاً در ردیف دندانی قرار دارند، آنها را به حرکت وامی‌دارد. 
این در حالی است که این کشش نیروی شدیدی را به بافت های محافظ دندان وارد می‌کند که بنابر افراد مختلف این شدت تفاوت دارد. دردی که در ابتدای درمان ارتودنسی ایجاد می‌شود بسیار محسوس است، یعنی در 3 تا 4 روز ابتدایی بعد از قرار دادن دستگاه ارتودنسی. 
البته این درد در درمان ارتودنسی دیگر خیلی شدید نیست، لازم است که بین درد داشتن و احساس ناراحتی و آزار تفاوت قائل شد.

باید خاطر نشان شود که جراحان دندانپزشکی مدتی است که در درمان ارتودنسی از مواد کارا و مفیدتر استفاده می‌کنند، موادی که می‌تواند تا حدی درد ناشی از این کشش را در مراحل اولیه کاهش دهد.

به طور کلی باید یک دورۀ زمانی 2 تا 6 روزه را برای سازگاری و انطباق با شرایط این دستگاه در نظر بگیرید.

مسکن ها می‌توانند طی 3 تا 4 روز ابتدایی، درد را تسکین دهند
برای کاهش همۀ دردهای درمان ارتودنسی، یک داروی مسکن، یک ساعت قبل از قرار دادن دستگاه و شب آن روز تجویز می‌شود، این دارو را در صورت نیاز یعنی زمان درد می‌توان مجدداً مصرف کرد. 
و اگر درد همچنان ادامه داشت، حتماً باید با متخصص ارتودنسی تان تماس بگیرید.
توجه! به هیچ وجه برای تسکین درد در درمان ارتودنسی از آسپرین استفاده نکنید زیرا این مسکن باعث خونریزی می‌شود. در این مواقع فقط باید از پاراستامول کمک گرفت.

چه توصیه هایی برای زمان بعد از قرار دادن دستگاه ارتودنسی ثابت ، وجود دارد؟

افرادی که دستگاه ارتودنسی را در دهان شان قرار داده اند، حتماً این توصیه ها را بخوانند و عمل کنند: 
چیزهای نرم و به ویژه سرد بخورید، مثل: بستنی، نوشیدنی های سرد، لبنیات خنک و... .
به فرزندتان توصیه کنید که در اولین روزهای درمان ارتودنسی پس از قرار دادن دستگاه ارتودنسی، در بوفۀ مدرسه هر چه را که می‌خواهد بخورد، تکه تکه کند.

مسائل بهداشت دهان و دندان را دست کم نگیرید و به آنها توجه ویژه ای داشته باشید.
ناراحتی و درد در درمان ارتودنسی ممکن است باعث ترس از مسواک زدن بشود.
این در حالی است که عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند منجر به ورم لثه، و یا التهاب لثه ها بشود که در این صورت دندان ها به شدت حساس خواهند شد.

 

مزایا ارتودنسی دیمون 

وجه تمایز ارتودنسی دیمون با دیگر روش‌ها تنها به بریس‌ها و سیم‌ها محدود نمی‌شود، این روش در حقیقت طریقه کاملاً جدیدی از درمان بیماران است. در روش‌های قدیمی ارتودنسی غالباً باید دندان سالم کشیده می‌شد و یا از وسیع کننده کام برای ایجاد فضا استفاده می‌شد. چنین درمان ارتودنسی غالباً ناراحت کننده بود، زمان بیشتری می‌برد و قوس باریک‌تر و شکل تختی را به‌جا می‌گذاشت. حال آن‌ که در روش ارتودنسی دیمون نیازی به کشیدن دندان نیست و جابجایی با تکیه بر نیروهای ملایم حساس به عوامل زیست شناختی صورت می‌گیرد؛ دستاورد ارتودنسی دیمون چهره‌ای جذابتر است که لبخندی با دندان‌های صاف و مرتب بر آن نقش بسته است.

 مزایای اصلی ارتودنسی دیمون به شرح زیر است:

درمان سریع با ارتودنسی دیمون

با این روش زودتر از آنچه که فکرش را بکنید، به نتیجه می‌رسید. هر چند زمان درمان متغیر است، اما بر اساس پژوهش‌های بالینی مدت درمان به روش ارتودنسی دیمون حداقل شش ماه کوتاه‌تر از روش‌های دیگر است.

راحتی بیشتر بدون تحمل فشار

ارتودنسی دیمون در مقایسه با بریس‌های قدیمی بسیار راحت‌تر است و چون در آن از کش استفاده نمی‌شود، نیازی به محکم کردن ندارد، پس با بافت‌ها و دندان‌ها مهربان‌تر است.

در بریس‌های دیگر از کش یا گیره‌های فعالی استفاده می‌شود که سیم را در جای خود نگه می‌دارند. نتیجه این رویکرد طولانی‌تر شدن درمان ارتودنسی دیمون و تحمیل درد به بیمار است.

لبخندی زیبا برای تمام عمر

با براکت‌های شفاف ارتودنسی دیمون درمانی سریع، آسان و مهم‌تر از همه عملاً نامرئی را تجربه می‌کنید. ارمغان روش دیمون لبخندی مسحور کننده است.

عدم بروز مشکلات گفتاری

برخی بیماران هنگام استفاده از پلاک‌های دیگر روش‌های درمان ارتودنسی دچار مشکلات گفتاری می‌شوند، حال آن که با بریس‌های شفاف دیمون دیگر لازم نیست نگران این اشکالات خجالت‌آور باشید.

کاهش تعداد مراجعات

درمان با ارتودنسی دیمون تعداد دفعات مراجعه به متخصص را در مقایسه با درمان با بریس‌های قدیمی یا پلاک‌های ارتودنسی نامرئی کاهش می‌دهد. بیمارانی که به روش دیمون درمان می‌شوند، به طور متوسط هفت بار کمتر از بیمارانی به مطب مراجعه می‌کنند که از درمان‌های قدیمی درمان ارتودنسی استفاده می‌کنند. شکی نیست که به این ترتیب بیمار با توجه به زندگی پرمشغله و ترافیک سنگین خیابان‌ها راحت‌تر خواهد بود.

تمیز کردن راحت

حلقه‌های الاستومری بریس‌های قدیمی باکتری و جرم یا پلاک بیشتری را در اطراف خود جمع می‌کرد و منجر به بروز مشکلات شدید لثوی می‌شد. حال آن که بریس‌های شفاف دیمون برخلاف بریس‌های قدیمی از این حلقه‌های الاستومری یا کش‌ها استفاده نمی‌کند و به این ترتیب راحت‌تر می‌توان بریس‌ها را تمیز کرد.

 

روش و چگونگی انجام ارتودنسی ثابت

هدف از درمان ارتودنسی ثابت ، حرکت دندانها در فضای مناسب ، تنظیم دندانهای شلوغ و اصلاح روابط دندانهای دو فک می باشد . در مرحله ارتودنسی ثابت براکت ها بر روی دندانها چسبانده می شوند و یک سیم از بین براکت ها گذرانده می شود که با کش های بسیار ظریف به براکت ها ارتودنسی ثابت انداخته می شود . این کش ها می توانند سفید و یا رنگی باشند . این کش ها در هر جلسه تعویض می شود ولی سیم ها ممکن است هر جلسه عوض نشود و براکت ها هم تا انتهای دوره درمان ارتودنسی در دهان باقی می مانند . در بعضی از موارد نیاز است که از بیمار دندان کشیده شود که براساس نوع ناهنجاری ، شدت ناهنجاری ، سن مراجعه بیمار ، می تواند هر نوع دندانی باشد که معمولاً آسیاهای کوچک فک بالا و پایین می باشد . اما به عنوان یک قانون هرگز نباید در درمان ارتودنسی دندانهای نیش کشیده شود حتی اگر کاملاً بیرون زده و یا نهفته باشند مگر شرایط به گونه ای باشد که دندان نیش نهفته در موقعیتی قرار گرفته باشد که امکان حرکت دادن آن وجود نداشته باشد . معمولاً در درمان ارتودنسی دندانهای آسیای کوچک کشیده می شوند و دندان نیش در فضای مناسب قرار داده می شود . گاهی براساس شرایط موجود ممکن است یک دندان ثنایا از فک پایین در قسمت جلو کشیده شود . فواصل دندانی کشیده شده با رفع شلوغی دندانهای دیگر و یا با عقب بردن دندانهای قدامی فک بالا و پایین پر می شوند. فواصل ایجاد شده در اثر کشیدن دندانها با حرکت سایر دندانها در پایان درمان به طور کامل بسته می شود و بیمار مشکلی از نظر داشتن فضا بین دندانها ، نخواهد داشت . معمولاً بیماران نگران هستند که در صورت کشیده شدن دندانها فضای آنها خالی می ماند اما در صورتی که دستور کشیدن دندان به درستی از طرف متخصص ارتودنسی داده شده باشد این نگرانی بی مورد است . در اثر درمان ارتودنسی و حرکت دندانها به فضای دندان کشیده شده ، ممکن است فضا برای رویش دندانهای عقل محیا گردد . کشیدن دندان عقل یا مولر سوم باعث مرتب شدن دندانهای جلو نمی شود و از فضای دندان عقل یا مولر سوم نمی توان برای منظم کردن دندانهای نیش یا قدامی استفاده کرد . به شرط وجود سلامت لثه ها و بافت های نگه دارنده دندانها امکان حرکت دندانها با ارتودنسی ثابت در هر سنی وجود دارد . گرچه با افزایش سن مختصری سرعت حرکت دندانها کاهش می یابد . ولی به عنوان یک قانون کلی بهتر است بیمار قبل از بلوغ ویزیت شود تا بتوان از رشد فکین در جهت رفع ناهنجاری کمک گرفت . ارتودنسی ثابت به دلیل پیچیدگی و نیاز به ظرافت کاری بالاتر ، طولانی بودن مدت درمان ، در دوره دندانپزشکی عمومی آموزش داده نمی شود و آموزش آن فقط در دوره تخصصی ارتودنسی انجام می شود . بنابراین بایستی برای درمان با ارتودنسی ثابت فقط به متخصص ارتودنسی مراجعه کرد .

عوارض ارتودنسی ثابت

بیمارانی که متقاضی درمان ارتودنسی هستند باید بهداشت بسیارخوبی داشته باشند، چون در شرایط قرارگیری پلاک ارتودنسی متحرک و به خصوص براکت و سیم های ثابت رعایت بهداشت دهان مشکل تر می شود و اگر بیمار دقت و تمرکز کافی در رعایت بهداشت خود نداشته باشد، دندان ها زیر براکت و سیم های ارتودنسی ثابت به سرعت دچار پوسیدگی می شوند.
مشکل بعدی احتمال برگشت درمان است. به اصطلاح «برگشت» بخشی جدایی ناپذیر از درمان ارتودنسی است. این وضعیت درصورتی که بیمار دستور متخصص را برای استفاده منظم از پلاک های نگهدارنده بعد از درمان ارتودنسی ثابت نادیده بگیرد یا در بیمارانی که توسط دندانپزشک غیرمتخصص ارتودنسی درمان شده اند، مشاهده می شود.

دستگاه ارتودنسی ثابت

به طور محکم به دندان ها متصل است و بیمار نمی تواند آن را از دهان خارج کند. قرار دادن و به کارگیری و تنظیم این دستگاه فقط در دوره های تخصصی درمان ارتودنسی آموزش داده می شود و از درمان های پیچیده محسوب می شوند که حتماً باید تحت نظر متخصص ارتودنسی انجام شود. متأسفانه برخی از دندان پزشکان عمومی، بدون آموزش کافی و تجربه لازم اقدام به معالجه با این وسایل می کنند و صدمات وسیع و جبران ناپذیری از جمله تحلیل ریشه دندان ها یا خوردگی استخوان برای بیمار ایجاد می نمایند. این نوع دستگاه ها پس از رویش دندان های دایمی و به طور معمول پس از 12 سالگی برای مرتب کردن دندان ها به کار می رود.