ارتودنسی فانکشنال – دستگاه های فانکشنال

در ارتودنسی فانکشنال از پلاک های فانکشنال استفاده می شود . دستگاه های فانکشنال نوعی پلاک هستند که ناهنجاری های کلاس  ۲  وکلاس ۳ را اصلاح می کنند. ناهنجاری های کلاس ۲ از ناهنجاری های فکی  به شمار می آید که در آن دندان های بالا جلوتر از دندان های پایینی قرار می گیرد.

ارتودنسی فانکشنال می تواند متحرک یا ثابت باشد که نوع متحرک آن محبوب تر است.

معمول ترین ابزارهای ارتودنسی فانکشنال متحرک از قطعات بالا و پایین جداگانه ساخته می شوند که باعث می شود فک پایین در یک موقعیت بهتر وجلو تر قرار بگیرد.

انواع دیگر ابزارهای ارتودنسی فانکشنال وجود دارند که فقط از یک قسمت ساخته شده است .البته ممکن است قابلیت انطباق کمتری با دندان ها داشته باشد

درمان به وسیله ی ارتودنسی فانکشنال چگونه است ؟

ارتودنسی فانکشنال معمولا برای بیمارانی استفاده می شود که فک بالای جلو آمده و فک پایین عقب رفته داشته باشند و درمان را قبل از سنین بلوغ  آغاز کنند.

درمان ارتودنسی بدین صورت است که بیمار توسط یک برنامه ی زمانی که توسط دکتر به او داده می شود از این پلاک ها استفاده می کند تا نیرویی در جهت مناسب به دندان ها و فک وارد شود و دندان ها و بعضا استخوان و فک نیز به مرور زمان جابجا شده و در محل مناسب خود قرار بگیرند.

آیا جایگزینی برای ارتودنسی فانکشنال وجود دارد؟

بله وجود دارد ؛ درمان توسط پلاک های ارتودنسی متحرک فانکشنال به همکاری کامل شما و فرزندتان متکی است .از این رو دستگاه های فانکشنال ثابت هم معرفی شده اند که در افرادی که همکاری لازم را جهت استفاده از پلاک های متحرک ندارند جایگزین می شوند که این نوع هم در تعداد معدودی از بیماران ارتودنسی قابل استفاده است که به تشخیص متخصص ارتودنسی صورت می گیرد گاهی اوقات درمان ارتودنسی فانکشنال به همراه درمان ثابت به صورت همزمان انجام می گیرد که مزیت اصلی دستگاه فانکشنال ثابت همین همزمانی بودن با درمان ثابت می باشد که به نوبه خود باعث کاهش طول درمان می شود.

.جایگزین هایی که برای ابزارهای فانکشنال وجود دارد عبارتند از هدگیر های ارتودنسی و کشیدن دندان.

با این وجود ،به کار بردن هر کدام از این روش ها به نوع مشکل بستگی دارد.

آیا پلاک های ارتودنسی فانکشنال ظاهر صورت را تغییر می دهند؟

بحث و جنجال های بسیاری در مورد نحوه ی عملکرد پلاک های ارتودنسی فانکشنال وجود دارد. ب

به نظر می رسد که پلاک های ارتودنسی فانکشنال در درجه ی اول دندان های بالایی را به سمت عقب و دندان های پایینی را به سمت جلو حرکت می دهند.

تحقیقات معتبر حاکی از این است که مکان و طول فک پایین توسط خصوصیات ژنتیکی ما اداره می شود.بنابراین ، رشد فک پایین ممکن است در کوتاه مدت توسط پلاک های ارتودنسی فانکشنال تغییر کند، به نظر می رسد که در دراز مدت تغییر قابل توجهی در موقعیت فک رخ نمی دهد. با این اوصاف ،با حرکت دندان ها در حین درمان ممکن است تغییراتی در پوشش کامل تر دندان های بالا به وسیله ی لب بالا اتفاق بیفتد.

آیا درمان به وسیله ی ارتودنسی فانکشنال همیشه موفقیت آمیز است ؟

بدیهی است که اگر دستگاه به طور کامل و صحیح پوشیده نشود درمان ارتودنسی کارآمد نخواهد بود.علاوه بر این، گروهی از بیماران هستند که به خوبی به پلاک  های فانکشنال پاسخ نمی دهند. متاسفانه ،پیش بینی کردن اینکه کدام بیمار به درمان ارتودنسی  پاسخ می دهد بسیار مشکل است .

تصور می شود که ابزارهای ارتودنسی  فانکشنال در طول رشد نوجوانان یا قبل از آن موفق ترین روش بوده است. این اتفاق معمولا برای پسرها در سنین ۱۱ تا ۱۴ سال و برای دخترها در سنین ۱۰ تا ۱۳ سال رخ می دهد.

با این حال انتخاب زمان درمان به تشخیص متخصص ارتودنسی بستگی داشته و در شرایط مختلف متفاوت است .

اگر درمان ارتودنسی  موفقیت آمیز نباشد چطور می توان مشکل را برطرف کرد؟

اگر درمان ناهنجاری کلاس ۲ (برجستگی دندان های بالایی) با شکست روبرو شود،انتخاب های دیگری نیز وجود دارد که عبارتند از :

• هدبند یا هدگیر
• کشیدن دندان
• جراحی فک

نشانه های این روش های ارتودنسی متنوع و بر اساس نوع مشکل می باشد.در موارد خاص ممکن است توصیه شود بیمار مشکل باقی مانده را قبول کند تا درمان بعدی (اگر نیاز بود) انجام شود.جراحی فک به طور کلی باید تا ۱۷ سالگی به تعویق بیفتد.

آیا استفاده از ابزارهای ارتودنسی فانکشنال قبل از سن ۱۰ سالگی منفعتی دارد؟

درمان در این گروه سنی ” درمان زود هنگام ” تلقی می شود. تحقیقات نشان داده است ارتودنسی فانکشنال اگر خیلی زود آغاز شود کارآمد نبوده و نسبت به درمانی که در سنین ۱۰ تا ۱۴ سال آغاز می شود تاثیر کمتری دارد . با این وجود در یک شرایط خاص به ویژه اگر کودک به واسطه ظاهر دندان مورد تمسخر قرار می گیرد و یا دندان ها مستعد ضربه باشند ،درمان ارتودنسی  زود هنگام ممکن است توصیه شود.

 

درمان  به وسیله ارتودنسی  فانکشنال چقدر طول می کشد؟

مدت زمان درمان ارتودنسی   به شدت مشکل بستگی دارد و متناسب با آن متغیر است . با این وجود بیشتر کاری که به وسیله ی پلاک  های فانکشنال انجام می شود معمولا در مدت ۹ تا ۱۲ ماه تکمیل می شود. پس از آن ممکن است توصیه شود که فقط یک دوره ی شبانه درمان ادامه پیدا کند. بعد از درمان اولیه ممکن است بلافاصله فاز دوم درمان به وسیله ارتودنسی  ثابت پیشنهاد شود.

چقدر در شبانه روز نیاز به استفاده از پلاک  های ارتودنسی  فانکشنال خواهم داشت؟

تعداد ساعاتی که در شبانه روز نیاز به استفاده پلاک  های ارتودنسی فانکشنال خواهید داشت برای شما شرح داده می شود. برای اینکه درمان شما کارآمد واقع شود می بایست دستورالعمل داده شده را به خوبی دنبال کنید. با این حال اکثر پلاک  های ارتودنسی  فانکشنال باید در تمام طول شبانه روز یا مدتی نزدیک به ۲۴ ساعت شبانه روز استفاده  شود. اگر شما مدت زمان استفاده از پلاک  های ارتودنسی   فانکشنال را به درستی دنبال کنید ممکن است پس از مدتی تغییری در موقعیت دندان هایتان مشاهده کنید که برایتان چشمگیر خواهد بود.

بهداشت در دوره درمان ارتودنسی

بهداشت در دوره درمان ارتودنسی

زمانی که بریس ها روی دندان بیمار نصب میشود، رعایت نکات بهداشتی بسیار مهم میشود؛ زیرا در دوره درمان ارتودنسی ذرات غذا به بریس ها، سیم ها، کش ها و نگهدارنده ها میچسبد و باعث ایجاد پلاک دندانی میشود. برای جلوگیری از پوسیدگی دندانها و عفونت های لثه و تشکیل پلاک رو دندانها در دوره درمان ارتودنسی باید حتما با دقت مسواک زده و نخ دندان کشیده شود. درصورتی که رعایت نشود نخ دندان کشیدن و مسواک زدن برای از بین بردن این پلاک ها سخت و دشوار میشود.

برای انتخاب نوع خمیردندان و مسواک مورد نیاز حتما با متخصص ارتودنسی خود صحبت کنید. با مسواک زدن به طور صحیح در طول دوره درمان ارتودنسی میتوانید این دوره درمان را به راحتی پشت سر بگذارید.

در دوره درمان ارتودنسی حتما بعداز خوردن هر وعده غذایی مسواک زدن به شکل صحیح را فراموش نکنید تا از لک شدن دندان ها و پوسیدگی دندان ها و عفونت های لثه جلوگیری شود.

توصیه میشود در درمان ارتودنسی برای کاهش التهاب لثه و گونه هایتان، دهان و دندان هایتان را با دهانشویه گندزدای پیراکسید هیدروژن یا همان آب اکسیژنه بشویید.

این دهانشویه به کاهش درد و ناراحتی و جلوگیری از عفونت ها بعداز نصب بریس ها کمک میکند. میتوان از این محلول چهار بار در طول روز حین درمان ارتودنسی بعداز مسواک زدن استفاده کرد. این دهانشویه مانند پراکسیدی است که برای خراش های روی پوست استفاده میشود و الیتام دهنده بعضی از زخم های دهان و دندان میباشد.

در طول دوره درمان ارتودنسی باید با توجه به نوع ارتودنسی انجام شده روی دندانها نوع مسواک و بهداشت را از متخصص ارتودنسی خودجویان شوید تا بتوانید به راحتی بریس ها، سیم ها و نگهدارنده ها را به شکل صحیح تمیز کنید.

در طول دوره درمان ارتودنسی بعداز مسواک زدن حتما از نخ دندان مخصوص و دهانشویه ی مناسب استفاده کنید.

فواید و عوارض درمان ارتودنسی

درمان ارتودنسی دارای فواید بسیاری است و در عین حال عوارضی نیز ممکن است داشته باشد. که در این مقاله به فواید ارتودنسی و همچنین عوارض درمان ارتودنسی می پردازیم.

عوارض درمان ارتودنسی
عوارض درمان ارتودنسی در ابتدا مربوط می شود به بهداشت شخصی فرد اگر شخصی بطور کامل بهداشت دهان و دندان های خود را رعایت نکند به زودی دندان های او دچار پوسیدگی می شود. زیرا رعایت بهداشت در دندان های ارتودنسی شده به دقت و زمان بیشتری نسبت به قبل از انجام ارتودنسی دارد. از عوارض جانبی دیگر ی که احتمال دارد در درمان ارتودنسی صورت بگیرد انتخاب نا مناسب پزشک شما است. درمان ارتودنسی باید توسط متخصص ارتودنسی (ارتودنتیست) صورت بگیرد این درحالی است که بعضی از دندانپزشکان اقدام به درمان ارتودنسی با هزینه پایین تر می کنند.
از دیگر عوارض درمان ارتودنسی این است که اگر درمان ارتودنسی به صورت غیر علمی و به صورت اشتباه انجام شود ممکن است ایجاد عارضه کند.
از دیگر عوارض ارتودنسی می توان به برگشت احتمالی درمان ارتودنسی اشاره کرد که اگر بیمار دستورات لازم را پس از خارج کردن دستگاه ارتودنسی از دهان رعایت کند و پلاک های متحرک نگهدارنده را پس از درمان ثابت ارتودنسی نیز بطور منظم استفاده کند این مشکل هم بطور کامل برطرف می شود.

فواید ارتودنسی
دندان های روی هم افتاده شما بعد از ارتودنسی در موقعیت مطلوب و درست درسر جای اصلی خود داخل فک قرارمی  گیرند. در نتیجه نیرویی که پس از گاز زدن و جویدن غذا به روی ریشه ها وارد می شود یکسان و متوازن است. این درحالی است که در دندان های روی هم قرار گرفته و فاصله دار که هنوز ارتودنسی نشده اند پخش نیرو در همه جهات یکسان نیست. به بعضی از دندان ها و ریشه آنها  بیش از حد فشار وارد می شود و به برخی از دندان ها اصلا نیرویی وارد نمی شود که همین امر خود باعث ضعیفی و آسیب پذیری آنها می شود .

تمیز کردن دندان ها پس از ارتودنسی آسانتر است
پس از انجام عمل  ارتودنسی و  خارج کردن کامل دستگاه ارتودنسی از دهان دندان ها در سر جای اصلی خود در فک قرار می گیرند. همین امر تمیز کردن دندان ها را راحت تر کرده و در نتیجه باعث افزایش طول عمر در دندان ها می شود .

پس از ارتودنسی مشکلات گوارشی برطرف می شود
در حالت طبیعی در دندان های منظم هر دندان بالا  با  دو دندان پایین در تماس است. در حالت غیر عادی که دندان ها روی هم افتاده و یا فاصله دار هستند هر  دندان بالا  با دو دندان پایین در تماس نیست در نتیجه غذا ها خوب آسیاب نمی شوند و به خوبی با بزاق دهان ترکیب نمی گردنند. ارتودنسی می تواند با ایجاد هماهنگی بین دندان های بالا و پایین  عملکرد  آسیا کردن و جویدن را ارتقا ببخشد. ارتودنسی می تواند تماس های دندان ها را به وضعیت عادی و مناسب  تبدیل کند  و نظم دندان ها را به حالت عادی برگرداند که در نتیجه آن عمل جویدن به درستی صورت گرفته و به تبع مشکلات گوارشی نیز برطرف می شود .

ارتودنسی می تواند مشکلات عضلانی را در سیستم جونده درمان  کند
ارتودنسی علاوه بر  برطرف کردن مشکلات گوارشی و هضم غذا می تواند مشکلات عضلانی را در سیستم جونده درمان کند. اگر شخصی بدلیل کوچک بودن فک یا عادات نامناسب و غلط همیشه با دندان های یک سمت غذا بجود در اثر مرور زمان عضلات یک سمت از صورت او بزرگتر از سمت دیگر می شود. صورت و چانه او نامتقارن و نا موزون می شود و چون صورت همیشه در روابط اجتماعی  مرکز توجه قرار دارد بایستی نسبت به رفع این موضوع اقدام لازم را به عمل آید .

تغییر موقعیت استخوان ها و هماهنگ کردن اجزاء صورت
همچنین در  ارتودنسی درمان هایی برای کودکان در حال رشد وجود دارد که نا هماهنگی فکی و اسکلتی را با تغییر موقعیت استخوان فک انجام می دهد.

توضیحاتی درباره ارتودنسی ثابت

ارتودنسی ثابت (Fixed orthodontics)

در ارتودنسی ثابت اجزای کوچکی به اسم «براکت» از طریق مواد دندان پزشکی روی سطوح دندان ها چسبانده می شود و بدون آسیب رساندن به دندان از طریق سیم ها و کش های خاصی دندان ها را به سمت مورد نظر سوق می دهند. در روش ارتودنسی ثابت تمام این اجزا ثابت است و بیمار نمی تواند هر زمان که خواست آن ها را از دهان خود خارج کند. این روش معمولا برای درمان های دندانی قابل اجراست، چون علاوه بر حرکت دادن دندان ها، ریشه های آن ها را هم حرکت می دهد. در نتیجه متخصص ارتودنسی کنترل بیشتری روی دندان ها خواهد داشت.

در معالجه ی ارتودنسی ثابت می توان ماهی یک میلیمتر دندان را حرکت داد و این امر در بعضی مقاطع درمانی چندان مشهود نخواهد بود . در برخی موارد از بیمار طبق نوع ناهنجاری دندان کشیده می شود . در این گونه از بیماران در چند جلسه اول ارتودنسی ثابت حرکت دندانها بخوبی مشهود است و دندانها به جای فضای خالی حرکت داده می شوند که از نظر بیمار به خوبی قابل مشاهده است . بیمار می بایست ماهی یک بار جهت درمان ویزیت شود . در هر جلسه بعد از فعال کردن کش ها ، سیم ها و یا فنرها ممکن است بیمار مقداری درد داشته باشد که به مرور زمان در هفته اول کاهش می یابد . گاهی در بین جلسات معاینه ارتودنسی ثابت به خاطر حرکت دندان ها ممکن است مقداری از انتهای سیم ها از آخرین دندان خارج شود و باعث احساس تیزی و آزار گونه بیمار شود که در این صورت نیاز است بیمار وقت اورژانس گرفته و زودتر از موعد مقرر به مطب مراجعه نماید تا انتهای سیم ارتودنسی ثابت کوتاه شود. اشکال اصلی آنها این است که چون در دهان ثابت هستند، نمی‌توان برای تمیز کردن آنها را از دهان خارج کرد. به علاوه موجب گیر کردن موادغذایی در اطراف سیم‌ها و براکت‌های ارتودنسی ثابت شد. اگر این خرده‌های غذایی به خوبی برداشته و تمیز نشوند، به زودی موجب پوسیدگی دندان‌ها می‌شوند. بنابراین اگر متخصص ارتودنسی برای شما این دستگاه‌ها را تجویز کرد باید خودتان را برای مسواک زدن دقیق و رعایت بهداشت دهان، چند برابر بیشتر از آنچه پیش از این انجام می‌دادید، آماده کنید.

ارتودنسی ثابت برای چه کسانی لازم است؟
سیم‌ها و براکت و نیز سایر دستگاه‌های ثابت ارتودنسی ثابت، برای حرکات پیچیده‌تر دندانی و بیشتر برای کسانی که دوران بلوغ را سپری کرده‌اند، استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها می‌توانند با اعمال نیرو به یک دندان آن را از یک محل به محل دیگری در قوس فکی حرکت دهند. این یک حرکت پیچیده دندانی است. همچنین اگر شما در سنین بزرگسالی به فکر مرتب کردن دندان‌هایتان افتاده‌اید، باید خودتان را برای ارتودنسی ثابت آماده کنید. اگر دندان‌های شما چرخش غیرطبیعی پیدا کرده‌اند و یا نیاز است کمتر و یا بیشتر در استخوان فک فرو رفته و یا بیرون آورده شوند، باید روی این نوع ارتودنسی حساب کنید. برای انجام این درمان ارتودنسی، باید حتما به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.

ارتودنسی چیست؟

ارتودنسی علم تصحیح روابط نامناسب فک و دندان و جفت و ردیف کردن دندان های نامنظم است. درنهایت، با انجام ارتودنسی مشکلات مربوط به نظم، ترتیب و قرارگیری دندان ها در فک برطرف شده و فرد می تواند با کیفیت بهتری غذا بخورد.

بهترین زمان ارتودنسی چه زمانی است؟

زمانی که ساختمان های صورت در حال رشد هستند، ارتودنسی راحت تر و ساده تر انجام می شود و در زمان کمتری موفقیت بالاتری خواهد داشت. سن مناسب ارتودنسی در دخترها قبل از ۱۳ سالگی و در پسرها قبل از ۱۵ سالگی است. اگر این زمان سپری شود تصحیح روابط به زمان و انرژی بیشتری نیاز دارد. البته در سنین بالا تر، بیشترین هدف درمان ارتودنسی، مرتب کردن دندان ها و در سنین پایین تر بیشترین هدف درمان ارتودنسی، رفع اختلالات فکی و تغییر چهره است.
سن بیمار از این نظر اهمیت دارد که به ما نشان می دهد چه امکاناتی برای درمان ارتودنسی در اختیار داریم. آیا زمانی برای پیش درمانی در اختیارمان است یا خیر؟ یا اصلا چنین درمان هایی ضروری است؟ آیا از فاکتور رشد می توان کمک گرفت یا خیر؟ تمام جواب ها به سن بیمار ختم می شود؛ به همین دلیل بیماران را از نظر سنی دسته بندی می کنیم. البته فراموش نکنید که تا زمانی که دندان در دهان است می توان این درمان ارتودنسی را انجام داد و به قول معروف هیچ وقت دیر نیست.

دوره درمان ارتودنسی چند سال است؟

درمان ارتودنسی به طورمعمول حدودا یک سال ونیم تا ۲سال و نیم طول می کشد، البته به دنبال آن برای حفظ روابط بین دندانی باید تا مدتی از پلاک نگهدارنده استفاده کرد. همانطور که گفته شد، مدت و زمان درمان ارتودنسی بستگی به نوع درمان و سن بیمار هم دارد.

ارتودنسی متحرک چیست؟

از فک بالا و پایین بیمار قالب گرفته شده و پلاک بالا و پایین ساخته می شود. ارتودنسی متحرک مزیت های خاص خود را دارد؛ از جمله بیمار می تواند هنگام غذا خوردن ارتودنسی متحرک را از دهانش بیرون آورده و بعد از استفاده ازمسواک و نخ دندان دوباره در دهانش بگذارد. ارتودنسی متحرک برای افرادی که سن کمتری دارند بهتر است، زیرا علاوه بر مشکلات دندانی، می تواند ناهنجاری های استخوانی فک ها را نیز رفع کند ولی ارتودنسی متحرک در انجام حرکات دندانی محدودیت دارد.

کدام نوع درمان ارتودنسی بهتر است دارد؟

هر کدام از این روش های درمانی ارتودنسی موارد تجویز خاص خود را دارد. روش ارتودنسی  متحرک بیشتر برای بیماران زیر ۱۲ ۱۴ سال کاربرد دارد و بعد از آن به دلیل تثبیت نسبی ساختمان های استخوانی فک ها عملا روش ارتودنسی متحرک تاثیر زیادی دربر نخواهد داشت. برای بیمارانی که بالاتر از این سن هستند معمولا درمان ارتودنسی ثابت تجویز می شود تا دندان ها در وضعیتی منظم تر در فک قرار گیرند. اگر در سنین بالا نیاز به تصحیح وضعیت استخوان فک ها وجود داشته باشد (که در بسیاری از موارد در سنین پایین تر با درمان های معمولی و ارزان تر، ارتودنسی متحرک درمان پذیر هستند). علاوه بر درمان ارتودنسی ثابت، جراحی فک نیز مد نظر قرار می گیرد که توسط متخصص جراحی دهان و فک و صورت انجام می شود.

ارتودنسی ثابت چیست؟

دراین نوع ارتودنسی اجزای کوچکی به نام "براکت" توسط مواد دندانپزشکی روی سطح دندان چسبانده می شود و بدون اینکه به دندان آسیبی برساند، توسط سیم ها و کش هایی مخصوص، دندان ها به سمت مورد نظر سوق داده می شود. در ارتودنسی ثابت همه این اجزا ثابت بوده و بیمار نمی تواند به صورت دلخواه ارتودنسی ثابت را از دهان خود خارج کند. این روش معمولا برای درمان های دندانی قابل اجراست، زیرا علاوه بر حرکت دادن دندان ها، ریشه های آنها را هم حرکت می دهد، بنابراین متخصص ارتودنسی کنترل بیشتری روی دندان ها دارد.

عوارض ارتودنسی چیست؟

بیمارانی که متقاضی درمان ارتودنسی هستند باید بهداشت بسیارخوبی داشته باشند، چون در شرایط قرارگیری پلاک های متحرک و به خصوص براکت و سیم های ارتودنسی ثابت رعایت بهداشت دهان مشکل تر می شود و اگر بیمار دقت و تمرکز کافی در رعایت بهداشت خود نداشته باشد، دندان ها زیر براکت و سیم های ارتودنسی به سرعت دچار پوسیدگی می شوند.
مشکل بعدی احتمال برگشت درمان است. به اصطلاح "برگشت" بخشی جدایی ناپذیر از درمان ارتودنسی است. این وضعیت درصورتی که بیمار دستور متخصص را برای استفاده منظم از پلاک های نگهدارنده بعد از درمان ثابت نادیده بگیرد یا در بیمارانی که توسط دندانپزشک غیر متخصص ارتودنسی درمان شده اند، مشاهده می شود.

جرم گیری قبل از ارتودنسی

جرم ها از بافت سختی تشکیل شده اند که از تجمع و گرد همایی پلاک ها یی که به موقع تمیز نشده اند تشکیل شده اند

.جرم ها یکی از عوامل  پوسیدگی دندان ، بوی بد دهان  و بیماری های لثه هستند علاوه بر آن جرم ها رنگ  و سلامت دندان ها را نیز تهدید می کنند

.جرم دندان بر خلاف پلاک در رو ی دندان ها و همچنین ما بین دندان ها کاملا مشهود می باشد

.دندان ها وفضای دهان با برداشتن جرم ها به طور دوره ای سالم تر باقی می مانند

آیا جرم دندان لثه را تخریب ودندان را شل می کند ؟

جرم ها رسوباتی هستند که از املاح موجود در غذا به مرور زمان بر روی دندان ها می نشینند که اگر به موقع با جرم گیری  این حجم اضافی از روی دندان ها برداشته نشوند مقداری از استخوان نگهدارنده دندان تحلیل می رود و باعث تخریب لثه و در نهایت شل شد ن دندان  سالم می شوند.

به همین خاطر است که متخصص ارتودنسی شما قبل از نصب براکت ها به روی دندان ها اقدام به جرم  گیری دندان ها می کند

چرا باید جرمگیری قبل از ارتودنسی دندان صورت بگیرد؟

متخصص ارتودنسی ترجیح می دهند که قبل از نصب پلاکت ها روی دندان ها اول جرمگیری کرده و سپس اقدام به ارتودنسی دندان کنند.

اگر قبل از نصب پلاکت ها جرم گیری صورت نگیرد  و با وجود جرم روی دندان ارتودنسی صورت بگیرد دندان ها مستعد پوسیدگی می شوند.

.عمل  جرم گیری به بهداشت دهان و دندان کمک کرده ، بوی بد دهان را از بین برده و تمیز کردن دندان  های ارتودنسی شده را راحتر می کند

آیا جرمگیری مینای دندان را از بین می برد ؟

 در گذشته مراجعین ارتودنسی تصور می کردند که جرمگیری مینای دندان ها را از بین می برد

.اما اکنون بر این باورند که این جرم است که خراب کننده دندان است نه جرمگیری چون جرم دندان محلی مناسب است برای تجمع و تکثیر میکروب ها می باشد

. جرم ها علاوه بر دندان برای لثه و بافت نگهدارنده دندان نیز مضر هستند

آیا  جرم گیری  باعث حساس شدن دندان ها می شود ؟

.جرم ها به علت ضخامتی که روی دندان ها دارند مانند یک عایق حرارتی عمل  می کنند و تا حدودی جلوی احساس سرما و گرمای دندان را می گیرند

. پس از انجام عمل جرم گیری مراجعین به متخصص ارتودنسی تصور می کنند که دندان هایشان حساس شده ولی دکترشان به آنها اطمینان می دهد که این حساسیت موقت است و پس از چند روز از بین می رود

 

 

آیا مشکلات ارتودنسی بعد از درمان برمی‌گردند؟

مرتب و هماهنگ بودن دندان ها و فکین نه تنها از جنبه زیبایی، بلکه از جهات دیگری مانند تکلم، تغذیه و تنفس طبیعی، سلامت لثه و مسایل روحی- روانی دارای اهمیت است.

یکی از سوالاتی که بیماران از متخصص ارتودنسی می‌پرسند، قابل برگشت بودن مشکلات ارتودنسی بعد از درمان است. بعد از درمان ارتودنسی، نتیجه درمان برای اکثریت بیماران رضایت بخش است. حفظ این نتیجه مستلزم دقت پزشک متخصص ارتودنسی، همکاری بیمار در استفاده از وسایل نگهدارنده و عوامل مرتبط با رشد طبیعی بیمار است.

به طور کلی اگر درمان با روش صحیح و توسط متخصص ارتودنسی انجام شده باشد، امکان برگشت درمان به 5 درصد هم نمی‌رسد.

 

مشکلات ارتودنسی که بعد از درمان برمی گردند

برگشت درمان ارتودنسی به سه شکل کلی برگشت مشکلات فکی، برگشت کجی دندان و بازشدن فضا در ناحیه دندان‌های کشیده شده خود را نشان می‌دهد.

 1- مشکلات فکی: در کسانی است که درمانشان طی یا قبل از بلوغ انجام شده است و با ادامه رشد، ناهنجاری ارتودنسی  مجددا خود را نشان می‌دهد. این مشکل در اغلب موارد در کسانی بروز می‌کند که دارای فک پایین جلوآمده هستند و در اغلب موارد با بهترین درمان ارتودنسی هم خطر برگشت را دارد.

ماهیت این مشکلات طوری است که متخصص ارتودنسی از خطر برگشت آگاه بوده و مزایا و خطرات درمان را در ابتدا به والدین  بیمار گوشزد نموده و با توافق آن ها شروع به درمان می‌کند.

2- کجی دندانی: در مواردی رخ می‌دهد که متخصص ارتودنسی برای رعایت مصلحت بیمار و به دست آوردن نتیجه عمدتا زیباتر و طبیعی‌تر، تمایلی برای کشیدن دندان نداشته و طرح درمان را بر مبنای درمان بدون کشیدن دندان طرح‌‌ریزی می‌کند. به این امید که با کمترین خطر، بهترین درمان ارتودنسی را انجام دهد.

وی با مطلع بودن از این موضوع، در صورت برگشت، درمان ارتودنسی مجددی را با کشیدن دندان یا استفاده از روش‌های جانبی مثل جراحی فک به بیمار پیشنهاد می‌کند.

یادآوری این نکته مهم است که تغییرات دندانی مرتبط با افزایش سن و رشد به عنوان برگشت درمان ارتودنسی طبقه‌بندی نمی‌شوند.

این تغییرات دندانی عمدتا در دوره چند سال بعد از درمان ارتودنسی به طور ناچیز اتفاق می‌افتد. عمده مشکلاتی که به عنوان برگشت درمان ارتودنسی مطرح است، آن هایی هستند که طی شش ماه پس از باز کردن دستگاه‌های ثابت ارتودنسی، خود را نشان می‌دهند.

3- بازشدن فضا در ناحیه دندان‌های کشیده شده: در افرادی که دندان کشیده شده است، برگشت درمان ارتودنسی عمدتا با باز شدن  فضا در ناحیه دندان‌های کشیده شده خود را نشان می‌دهد که شیوع این مساله قابل توجه نیست.

در این موارد، بسته به مقدار باز شدن فضا و شکل و اندازه طبیعی دندان، درمان ارتودنسی مجدد یا استفاده از درمان‌های بازسازی اندازه طبیعی دندان توصیه می‌شود.

هدف متخصص ارتودنسی این نیست که تمامی ‌دندان‌ها را با زور و اعمال نیرو در محل ثابتی نگه دارد، بلکه این هماهنگی اجزاست که باعث حفظ یک دندان در یک موقعیت می‌شود که در  نهایت توسط این اجزا یعنی دندان‌ها، استخوان فک، عضلات و بافت‌های نرم ناحیه صورت می‌گیرد.

چگونه به درمان ارتودنسی خود کمک کنیم؟

در این میان آنچه اهمیت ویژه ای دارد همکاری بیمار با متخصص ارتودنسی است که اگر این عامل در کنار عوامل فوق قرار گیرد، بدون شک دوره درمان کوتاه تر و دلپذیرتری خواهید داشت.

 

پس به نکات زیر توجه کنید:

- دستورات متخصص ارتودنسی را به دقت انجام دهید.

- از براکت های متحرک در مقابل خطرات شکستن و گم شدن محافظت کنید. براکت ها، همان نگین های فلزی روی دندان های شما در حین ارتودنسی هستند.

- با استفاده نکردن از مواد سخت و نجویدن ناخن و مداد، از شکستن براکت ها جلوگیری کنید، چرا که در اثر شکستن براکت ها، ضمن صرف هزینه اضافی ممکن است مراحل قبلی درمان ارتودنسی تکرار شود و در نتیجه مدت درمان افزایش یابد.

- با رعایت بیشتر بهداشت، از بیمار شدن لثه ها و تغییر رنگ و پوسیدگی دندان ها جلوگیری کنید.

- با حضور مرتب و منظم در وقت های مراجعه، وقفه ای در انجام درمان ارتودنسی ایجاد نکنید.

- دقت کنید که هر بیمار ارتودنسی روش و وسایل درمانی خاص خود را دارد. پس هیچگاه خود را با دیگر بیماران ارتودنسی مقایسه نکنید.

- در صورت شل شدن بندها یا جدا شدن براکت ها از روی دندان و همچنین خم شدن سیم های ارتودنسی، در اسرع وقت با پزشکان معالج خود تماس بگیرید.

- در صورت احساس درد شدید تا حدی که شما را مجبور به استفاده از مسکن نماید، حتماً با متخصص ارتودنسی خود تماس بگیرید.

 

چه عواملی می تواند سبب این مشکلات گردد؟

تجربه نشان داده است که استفاده از موادغذایی سخت نظیر ته دیگ و یا به دندان کشیدن گوشت همراه استخوان و برخورد هر چیز سخت با براکت ارتودنسی نظیر خارج کردن هسته میوه هایی نظیر هلو، زردآلو و... با کمک دندان ها می تواند سبب جدا شدن براکت های ارتودنسی از روی دندان ها گردیده و یا سبب تغییر شکل سیم های ارتودنسی شود.

همچنین ادامه عاداتی نظیر جویدن ناخن، نوک مداد و ته خودکار می تواند احتمال شکستن و براکت های ارتودنسی را افزایش دهد.

باید دقت کرد هنگام مسواک زدن چنانچه قسمت سخت مسواک با نیروی زیاد به براکت ارتودنسی یا سیم برخورد کند می تواند سبب  بروز اشکال گردد.

 

بنابراین بهتر است از این موارد دوری کنید:

- هسته میوه ها را خارج از دهان بیرون آورده و از گوشت یا پوره میوه استفاده کنید.

- از عاداتی نظیر جویدن ناخن و مداد دوری کنید.

- هنگام مسواک زدن دقت لازم برای جلوگیری از صدمه به سیم و براکت ارتودنسی را داشته باشید. همچنین سعی کنید در طول درمان ارتودنسی از وارد آمدن هر گونه ضربه به دهان جلوگیری کنید. این ضربه ها ممکن است علاوه بر شکستن براکت ارتودنسی، جراحاتی به لب و بافت های دهان هم وارد کند.

- در خصوص پلاک های ارتودنسی متأسفانه بارها دیده شده است که بسیار نسبت به نگهداری آن بی توجهی کرده و هنگام خارج ساختن، یا آن ها را گم می کند، یا زیردست و پا شکسته است. بنابراین باید توجه شود در مواقعی که پلاک ارتودنسی با هدگیر درآورده می شود، اولاً در جعبه مخصوص قرار گیرد و ثانیاً در محلی باشد که فراموش با مفقود نشود و در معرض ضربه نباشد.

- چنانچه از پلاک متحرک ارتودنسی خود به هر دلیل برای مدت طولانی استفاده نمی کنید، آن را در یک لیوان پر از آب نگهداری کنید تا تغییر حجم ندهد.

- در مورد هدگیر ضمن به کارگیری توصیه های متخصص ارتودنسی باید توجه کرد که هنگام بازی و ورزش به خصوص دوچرخه سواری و ورزش هایی که امکان ضربه مستقیم به آن وجود دارد، از این وسایل استفاده نشود، زیرا امکان وقوع صدمات جدی وجود دارد.

 

مراحل انجام درمان ارتودنسی

امروزه وظیفه ارتودنتیست‌ها فقط ردیف کردن دندان‌ها نیست. ایجاد لبخند زیبا، نیازمند توجه به مسائل بسیاری است که یکی از آنها ردیف بودن دندان‌هاست. متخصص ارتودنسیبه جای فکر کردن ساده به این که دندان ها را ردیف کند، باید به ایجاد طرح لبخند فکر کند که بتواند اعتماد  به نفس، جذابیت و از همه مهم تر شادی و خوشحالی بیشتری را برای کودکان، نوجوانان و بزرگسالان فراهم کند. متخصص ارتودنسی باید به این مساله اعتقاد داشته باشد که درمان با ارتودنسی، بتواند سودمندی  همیشگی و فرصت های بیشتری برای بیمار فراهم کند. درمان هایی ارتودنسی همیشه برای ردیف کردن دندان ها و زیبایی نیست. در خیلی موارد انجام دیگر درمان های دندانپزشکی نیازمند آماده سازی ارتودنسی است. این درمان ها بویژه در افراد میانسال یاا مسن تر انجام می شود. مهم ترین مثال در این موارد فضاهای اضافی در فک، درمان های جایگزینی مثل ایمپلنت و درمان های مرتبط با صدمات است. در این موارد هدف درمان ارتودنسی  براساس نیاز بیمار طراحی می شود.

مراحل انجام روش های درمان ارتودنسی:

• مشاوره با متخصص ارتودنسی

در اولین مرحله متخصص ارتودنسی وضعیت بیمار را معاینه کرده و مسائل زیر را مشخص می کند:

نیاز به استفاده از درمان ارتودنسی برای بیمار

نوع درمان ارتودنسی مورد نیاز برای بیمار

تخمین مدت زمان لازم برای دستیابی به نتایج نهایی مورد نظر

• بستن براکت ها

هنگامی که بیمار به مطب متخصص ارتودنسی مراجعه می کند، ابتدا یک جلسه مشاوره اولیه برای وی انجام می شود که شامل معاینه اولیه، بررسی سابقه مشکلات دندان و نیز مشاهده عکس رادیولوژی تهیه شده ازدندان هاواستخوان فک است.هنگامی که بریسهابر روی دندان قرار گرفت، از رترکتور گونه برای واضح و خشک نگه داشتن دندان ها در طول درمان ارتودنسی استفاده می شود. به این ترتیب ابتدا دندان ها برای اطمینان از اتصال صحیح براکت ها به آنها، صیقل داده شده و سپس با جریان هوا خشک می گردند. در ادامه از یک حالت دهنده مخصوص در سطوح جلوی دندان ها برای مدت ۳۰ ثانیه استفاده می شود تا به این ترتیب دندان ها برای چسباندن براکت های ارتودنسی آماده شوند. سپس حالت دهنده پاک شده و دندان هاا  خشک می شوند و از چسب مخصوص بر روی دندان ها برای بهبود فرآیند باندینگ استفاده می گردد.

در این زمان، چسب مخصوص دندان پزشکی پشت براکت های ارتودنسی قرار گرفته و براکت ها بر روی محل های از پیش تعیین شده بر روی دندان ها قرار می گیرند. هنگامی که براکت ها در محل مناسب قرار گرفت، چسب اضافی از محل پاک می شود و براکت های ارتودنسی با استفاده از یک پرتو قوی در محل خود محکم می شوند. سپس رترکتور از دهان بیمار خارج شده و سیمم های ارتودنسیدر محل قرار می گیرند.

کل فرآیند باندینگ براکت ها و قرار دادن سیم های ارتودنسی به حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه زمان نیاز دارد.

• نواربندی

متخصص ارتودنسی یا دستیار دندانپزشک، دندان‌ها را خشک می‌کند و آن‌ها را با اسید سفید کننده‌ مخصوصی، جهت اتصال با سیمان نگهدارند براکت ها آماده می کند. سعی کنید این اسید  را روی زبانتان نگه ندارید.

براکت‌های ارتودنسی روی دندان‌ها قرار داده می‌شوند و خیلی سریع، نور پلاسما با شدت بالا روی سطح براکت تابانده می‌شود تا اتصال صورت گیرد.

سیم قوسی از بین تمام براکت‌ها به نحوی می‌گذرد که به گونه ها فشار وارد نکند. اگر احساس کردید که سیم ارتودنسی دندان درون گونه‌تان فرو می‌رود به دندانپزشک بگویید تا سیم را کوتاه  کند.

کش‌های کوچکی (قطعه‌های مسدود کننده حلقه‌های دایره‌ای شکل) روی براکت‌ها قرار می گیرد تا آن‌ها را روی سیم نگه دارد و حس فشار ایجاد کند. قابل ذکر است در صورت استفاده از ارتودنسی دیمون نیازی به استفاده از کش نیست.

• جلسه اصلاحی

بریس را باید هر 4 تا 6 هفته یکبار مجددا تنظیم کرد. در این مراجعه‌ها که زمان کمی طول می کشد، پزشک کش‌های قبلی (قطعه‌های مسدود کننده) و گاهی سیم ارتودنسی را نیز درمی‌آورد. ممکن است این کار کمی دردناک باشد که دلیل آن بیش از هر چیز وارد شدن فشار روی دندان‌ها است.

پس از تنظیم، دندان‌ها تا چند ساعت یا چند روز درد خواهد کرد. در طول درمان ارتودنسی، غذای نرم میل کنید. تا زمان مراجعه بعدی، درد دندان‌ها کاملاً از بین رفته است.

• جلسه خارج کردن نواربندی

درآوردن بریس راحت و سریع انجام می‌شود. متخصص ارتودنسی هنگامی که زمان درآوردن بریس فرا برسد، قوس پشت بریس‌ها را با سیم‌چین مخصوص می‌برد و به این ترتیب پیوند متصل  کننده بین براکت و دندان از بین می‌رود. این حرکت علیرغم صدای بلندش، دردی را به وجود نمی‌آورد.

همه ی براکت‌ها از روی دندان‌ها جدا می‌شوند و لایه‌ای از پلاستیک پیوندی را روی دندان به جا می‌گذارند. سپس متخصص ارتودنسی با استفاده از یک وسیله دستی با سرعت بالا پلاستیک را از روی دندان‌ها تمیز کرده و تمام محل‌های برداشتن پلاستیک را با مینا پوشش می‌دهد و در نهایت پولیش می‌کند.

• جلسه ثبت نهایی

در این جلسه از بیمار تصویر و عکس رادیولوژی نهایی گرفته می شود و مدل نهایی دندان های وی پس از درمان ارتودنسی ثبت می گردد. در این جلسه همچنین قرارگیری صحیح نگه دارنده ها نیز کنترل می شود. این جلسه در حدود 2 تا 4 هفته پس از جلسه خارج کردن نواربندی انجام می شود و طول مدت آن نیم ساعت است.

مراقبت های پس از ارتودنسی:

 در حدود یک هفته پس از برداشتن بریس های دندان، یک جلسه ملاقات با متخصص ارتودنسی در کودکان، بزرگسالان و بارداری برای کار گذاشتن پلاک های متحرک برگذار خواهد شد. به هر حال، گاهی اوقات ارتودنسی متحرک از قبل ساخته شده و در جلسه برداشتن بریس ها، بر روی دندان ها قرار خواهند گرفت.

پلاک های متحرک ابزارهای ارتودنسی خاص هستند که استفاده از آنها پس از تکمیل درمان برای حفظ نتایج ناشی از درمان ارتودنسی در کودکان، بزرگسالان و بارداری لازم و ضروری است. در طول این مرحله از درمان ارتودنسی ، دندان ها به نسبت بی ثبات هستند و می بایست برای تکمیل موفقیت آمیز درمان با استفاده از این پلاک ها در محل نگه داشته شوند.

پلاک های دندان بطور سفارشی برای دهان بیمار ساخته می شوند. در طول شش ماه اول پس از برداشتن بریس های دندان، لازم است که این پلاک ها در طول بیست و چهار ساعت شبانه روز استفاده شوند. اما پس از گذشت این دوره، استفاده از ارتودنسی متحرک فقط در طول زمان شب انجام می شود، اما با این وجود در این رابطه لازم است به نظر متخصص ارتودنسی در کودکان، بزرگسالان و بارداری و صلاحدید وی توجه شود.